بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از ارکان اصلی، بلکه اصلیترین رکن نظام جمهوری اسلامی ایران، ولایت
فقیه می باشد؛ زیرا هم مشروعیت نظام وابسته به آن بوده و هم نقطه اصلی
تفاوت بین حکومت اسلامی شیعی و دیگر حکومتها، در این رکن است.
بحث در این موضوع از دیرباز در میان فقهای شیعه مطرح بوده و تمامی قائلین
به ولایت فقیه، آن را بر مبنای نصب از سوی ائمه علیهم السلام تبیین
میکردند؛ یعنی معتقد بودند که فقیه جامع الشرایط از سوی امام معصوم(ع) به
مقام ولایت منصوب شده است.
پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تشکیل حکومت اسلامی بر مبنای ولایت فقیه،
باعث طرح بحثهای بیشتر و عمیقتری در این زمینه گردید و این مباحث، راه را
برای ارائه نظریات جدید هموار نمود. یکی از این آرای جدید، نظریه «انتخاب»
بود که از سوی بعضی فقها و اندیشمندان(1) مطرح شد و از همان ابتدا مورد
نقد و بررسی قرار گرفت؛ در ادامه به بررسی بسیار اجمالی دو نظریه انتصاب و
انتخاب خواهیم پرداخت.